Po ilości pytań technicznych kierowanych do Allstara widać, że użytkownicy szybowców SZD rozpoczęli przy nich intensywne prace przedsezonowe. To dobrze, bo zanim wytoczymy nasze maszyny na start, warto o nie zadbać najlepiej jak to możliwe.
Weryfikacja techniczna powinna postępować równolegle z aktualizacją dokumentów zdatności do lotu. Pamiętajmy, że nawet najlepiej przygotowane statusy obsługowe, zestawienia biuletynów czy podzespołów o ograniczonej żywotności, nie wpłyną na bezpieczeństwo eksploatacji szybowca, jeżeli weryfikacja i fizyczne prace nie zostaną wykonane.
Weryfikacja techniczna powinna postępować równolegle z aktualizacją dokumentów zdatności do lotu. Pamiętajmy, że nawet najlepiej przygotowane statusy obsługowe, zestawienia biuletynów czy podzespołów o ograniczonej żywotności, nie wpłyną na bezpieczeństwo eksploatacji szybowca, jeżeli weryfikacja i fizyczne prace nie zostaną wykonane.
EASA narzuca określone zasady wykonywania przeglądów i prac obsługowych. Kwintesencją tych regulacji powinien być „Program Obsługi Technicznej”, opracowany zgodnie z M.A.302 załącznika Part M do rozporządzenia (WE)2042/2003. W zależności od zapisów w Programie, prace obsługowe możemy zlecać certyfikowanej organizacji (Part 145, Part M/F) lub też – ograniczonym zakresie – wykonać je sami. W tym drugim przypadku warunkiem będzie zatwierdzenie w Nadzorze Lotniczym programu dla swojego szybowca, zgodnie z wymaganiami M.A.803.
Minimalny zakres prac do wykonania przed sezonem lotnym podają właściwe Instrukcje Obsług Technicznych (Terminarze Prac Okresowych – w celu sprawdzenia aktualności patrz zestawienia publikacji serwisowych dla poszczególnych szybowców). Zwracamy jednak uwagę, że kalendarz obsługi planowej może zawierać również inne ważne pozycje, jak na przykład prace pięćdziesięcio czy stugodzinne, roczne, konieczność weryfikacji przyrządów pokładowych, zaczepów, linek, ważenie itd.
Niezależnie od powyższego, niezbędne mogą okazać się dodatkowe czynności, nie wynikające z harmonogramu obsług. Staranna weryfikacja struktury płatowca, jego napędów i wyposażenia, może wykazać konieczność usunięcia usterek, które pojawiły się w wyniku składowania szybowca na okres zimy (tzw. obsługa nieplanowa). Do najczęstszych należeć będą:
Szczególną uwagę zwróćmy na możliwe konsekwencje wykonywanych w okresie zimowym „domowych” poprawek malarskich, malowania czy oklejania. Nawet niewielkie reperacje dowolnej powierzchni sterowej (steru wysokości, steru kierunku, osobno lotek), prowadzić będą do zmiany tak zwanych momentów zawiasowych, a w konsekwencji do wzrostu momentu niewyważenia danego steru. Ten niebezpieczny proceder objawić się może w postaci drgań samowzbudnych konstrukcji (flatteru) w locie. Warto sobie uświadomić, że to właśnie zjawiska aeroelastyczne są przyczynami ograniczeń warunków eksploatacji (VNE, VRA, VA). Wyważanie sterów to jeden z najważniejszych warunków bezpiecznej eksploatacji szybowca.
Ponieważ przypadki nierzetelnych i niefachowych napraw nie należą do rzadkości, lepiej powierzyć je specjalistom. Pamiętajmy też o zapoznaniu się z instrukcją szybowca (Instrukcja Użytkowania w Locie, Instrukcja Obsługi Technicznej) – to absolutne minimum dla każdego użytkownika.
Miejmy na uwadze, że zdarzenie lotnicze zachodzi zazwyczaj w wyniku nałożenia się kilku czynników („okoliczności sprzyjających”), zaistniałych poprzez działanie człowieka lub/oraz warunków, w jakich przyszło mu operować (teoria J. Reasona). Pierwsze loty w sezonie (zazwyczaj po kilkumiesięcznej przerwie) oraz niedopatrzenia techniczne w szybowcu po okresie przestoju, to właśnie takie okoliczności.
Bezpiecznych lotów!
Tekst przygotowany we współpracy z Wytwórnią Konstrukcji Kompozytowych, certyfikowaną Organizacją Obsługową PL.MF.
Minimalny zakres prac do wykonania przed sezonem lotnym podają właściwe Instrukcje Obsług Technicznych (Terminarze Prac Okresowych – w celu sprawdzenia aktualności patrz zestawienia publikacji serwisowych dla poszczególnych szybowców). Zwracamy jednak uwagę, że kalendarz obsługi planowej może zawierać również inne ważne pozycje, jak na przykład prace pięćdziesięcio czy stugodzinne, roczne, konieczność weryfikacji przyrządów pokładowych, zaczepów, linek, ważenie itd.
Niezależnie od powyższego, niezbędne mogą okazać się dodatkowe czynności, nie wynikające z harmonogramu obsług. Staranna weryfikacja struktury płatowca, jego napędów i wyposażenia, może wykazać konieczność usunięcia usterek, które pojawiły się w wyniku składowania szybowca na okres zimy (tzw. obsługa nieplanowa). Do najczęstszych należeć będą:
- ubytki lakieru, wgniecenia i spękania poszycia,
- rozwarstwienia struktury (spowodowane na przykład zamarznięciem skroplin czy wody),
- korozja elementów metalowych,
- pęknięcia pleksiglasu,
- uszkodzenia wewnętrznej struktury kadłuba (skrzydeł) spowodowane przez gryzonie.
Szczególną uwagę zwróćmy na możliwe konsekwencje wykonywanych w okresie zimowym „domowych” poprawek malarskich, malowania czy oklejania. Nawet niewielkie reperacje dowolnej powierzchni sterowej (steru wysokości, steru kierunku, osobno lotek), prowadzić będą do zmiany tak zwanych momentów zawiasowych, a w konsekwencji do wzrostu momentu niewyważenia danego steru. Ten niebezpieczny proceder objawić się może w postaci drgań samowzbudnych konstrukcji (flatteru) w locie. Warto sobie uświadomić, że to właśnie zjawiska aeroelastyczne są przyczynami ograniczeń warunków eksploatacji (VNE, VRA, VA). Wyważanie sterów to jeden z najważniejszych warunków bezpiecznej eksploatacji szybowca.
Ponieważ przypadki nierzetelnych i niefachowych napraw nie należą do rzadkości, lepiej powierzyć je specjalistom. Pamiętajmy też o zapoznaniu się z instrukcją szybowca (Instrukcja Użytkowania w Locie, Instrukcja Obsługi Technicznej) – to absolutne minimum dla każdego użytkownika.
Miejmy na uwadze, że zdarzenie lotnicze zachodzi zazwyczaj w wyniku nałożenia się kilku czynników („okoliczności sprzyjających”), zaistniałych poprzez działanie człowieka lub/oraz warunków, w jakich przyszło mu operować (teoria J. Reasona). Pierwsze loty w sezonie (zazwyczaj po kilkumiesięcznej przerwie) oraz niedopatrzenia techniczne w szybowcu po okresie przestoju, to właśnie takie okoliczności.
Bezpiecznych lotów!
Tekst przygotowany we współpracy z Wytwórnią Konstrukcji Kompozytowych, certyfikowaną Organizacją Obsługową PL.MF.
Posty
